Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

to determine beforehand

  • 1 praedestino

    praedestinare, praedestinavi, praedestinatus V TRANS
    predestine, predetermine, determine beforehand; provide beforehand

    Latin-English dictionary > praedestino

  • 2 praedestino

    prae-destĭno, āvi, ātum, 1, v. a., to determine beforehand, to predestine (not ante-Aug.):

    triumphos,

    Liv. 45, 40 fin.:

    qui praedestinavit nos in adoptionem filiorum,

    Vulg. Eph. 1, 5:

    nuptiarum gaudia sibi, Auct. Paneg. ad Max. et Constant. 7: alicui trinam indolem,

    Prud. Cath. 12, 67; Augustin. Don. Persev. 21.—
    II.
    To provide beforehand:

    cavea modico praedestinata pretio,

    App. M. 4, 15.

    Lewis & Short latin dictionary > praedestino

  • 3 praestituō

        praestituō uī, ūtus, ere    [prae+statuo], to determine beforehand, fix in advance, prescribe: tibi quidemst olim dies praestituta, T.: diem praestituit operi faciundo: die praestitutā, L.: nullā praestitutā die, without a fixed term: diem certam Chabriae, N.: praetor numquam petitori praestituit, quā actione illum uti velit.
    * * *
    praestituere, praestitui, praestitutus V

    Latin-English dictionary > praestituō

  • 4 prae-fīniō

        prae-fīniō īvī, ītus, īre,    to determine beforehand, ordain, prescribe: praefinire non est meum: dies in lege praefinita: tibi, quo minus, etc.: praefinisti, quo ne, etc.

    Latin-English dictionary > prae-fīniō

  • 5 prae-scrībō

        prae-scrībō īpsī    (scrīpstī, T.), īptus, ere, to write before, prefix in writing: sibi nomen, V.: auctoritates praescriptae, the names of senators recorded as voting.—To describe beforehand: formam futuri principatūs, Ta.—Fig., to determine in advance, ordain, direct, prescribe: his rebus finem, T.: maiorum iura moresque: iura civibus: mihi quem ad modum meum ius persequar: quid fieri oporteret, Cs.: sic enim praescripsimus iis, ut, etc.: cum ei praescriptum esset, ne, etc.: qui (mos) praescribit esse oportere, etc.—To dictate: carmina, Tb.—To put forward, use as a pretext: Pulchram, Ta.

    Latin-English dictionary > prae-scrībō

  • 6 cerno

    cerno, crēvi, crētum ( part. pass. cretus is apparently used only once:

    cineris bene creti,

    Pall. 12, 22, 3; but freq. in the compounds of cerno; for the simple part., the orig. form certus also is very rarely used:

    certā deinde sorte senatus consultum factum est,

    Liv. 36, 2, 2; v. under II. C., and cf. certus), 3, v. a. [root car- for scar-, to separate; cf. krinô; hence, skôr, stercus, screo; cf. cera].
    I.
    To separate, sift (rare):

    per cribrum, Cato. R. R. 107, 1: farinam cribro,

    Plin. 18, 11, 29, § 115; cf. id. 33, 5, 26, § 87; Pall. Jun. 1; Veg. 3, 28, 6:

    in cribris omnia cerne cavis,

    Ov. Med. Fac. 62; cf.:

    per densa foramina,

    id. ib. 89:

    cineris bene creti,

    well sifted, Pall. Nov. 22.—Far more freq.,
    II.
    Trop.
    A.
    To separate, distinguish by the senses, mostly by the eyes, i. e. to perceive, see, discern (syn.: video, conspicio; class. in prose and poetry; most freq. probably in Lucretius, where it is used about a hundred times); rarely by the ears; v. infra: lumen jubarve in caelo cerno? [p. 319] Enn. ap. Varr. L. L. 6, § 81 Müll.;

    7, § 76 ib.: sed quis illic est, procul quem video? estne hic Hegio? si satis cerno, is hercle'st,

    Ter. Ad. 3, 3, 85:

    tum porro varios rerum sentimus odores, nec tamen ad nareis venienteis cernimus umquam: nec voces cernere suemus,

    Lucr. 1, 300; 4, 598:

    quod nequeunt oculis rerum primordia cerni,

    id. 1, 269; v. also id. 2, 314 sq.; 4, 242; cf. id. 2, 837:

    acute,

    id. 4, 811; cf.:

    cerno acutum,

    Hor. S. 1, 3, 26:

    altaria exhalare vapore,

    Lucr. 3, 432; 2, 928 al.—Hence, sometimes opp. to hearing:

    ut non solum auribus acciperetur, sed etiam oculis cerneretur,

    Nep. Timol. 2, 2;

    or to mental perception: quem ego tam video animo, quam ea, quae oculis cernimus,

    Cic. Fam. 6, 3, 2:

    nos enim ne nunc quidem oculis cernimus ea, quae videmus,

    id. Tusc. 1, 20, 46:

    quae cernere et videre non possumus,

    id. de Or. 3, 40, 161; cf. id. Rep. 6, 20, 21 sq.:

    ego Catuli Cumanum ex hoc loco cerno, Pompeianum non cerno,

    id. Ac. 2, 25, 80:

    ut ea cernimus quae videmus,

    id. Mil. 29, 79:

    omnia sic aperiam, ut ea cernere oculis videamini,

    id. Clu. 24, 66:

    coram aliquid,

    to witness, Caes. B. G. 6, 8; Verg. A. 2, 538:

    aliquem,

    Caes. B. G. 6, 21:

    acies a nostris cernebatur,

    id. B. C. 3, 69:

    in sole sidera ipsa desinunt cerni,

    Quint. 8, 5, 29:

    simile quiddam facientes aves cernimus,

    id. 2, 6, 7:

    me miserum, turbā quod non ego cernar in illā,

    Ov. P. 4, 4, 43:

    Constitit alma Venus, nulli cernenda,

    id. M. 15, 844; Curt. 8, 13, 16; Tac. A. 1, 59.—With acc. and inf.: sensumque inesse et motum in membris cerno, Canius ap. Varr. L. L. 6, § 81 Müll.:

    neque mutari ac misceri omnia cerneres,

    Sall. C. 2, 3: quos ad resistendum concucurrisse cernebat, * Suet. Caes. 15 fin.:

    cernis ut insultent Rutuli?

    Verg. A. 10, 20:

    cerne quam tenui vos parte contingat,

    Cic. Rep. 6, 20, 21:

    cerneres, quanta audacia fuisset, etc.,

    Sall. C. 61, 1.— Impers. with acc. and inf.:

    cernebatur, novissimos illorum premi vehementer,

    Caes. B. C. 1, 64 Herz. N. cr.So impers. with rel. -clause:

    ut non solum auribus acciperetur, sed etiam oculis cerneretur quem detulisset,

    Nep. Timol. 2, 2. —Ante-class., of the hearing: vox illius certe est: idem omnes cernimus, Att. ap. Non. p. 261, 11, and perh. also, Titin. ap. Prisc. p. 898 P.—Hence,
    b.
    Cerni aliquā re or in aliquā re, to become distinguished or known in something:

    fortis animus et magnus duabus rebus maxime cernitur,

    Cic. Off. 1, 20, 66; so id. Tusc. 5, 8, 22: amicus certus in re incertā cernitur, Enn. ap. Cic. Lael. 17, 64:

    atque hae quidem virtutes cernuntur in agendo,

    Cic. Part. Or. 23, 78; id. Top. 21, 80 (also in Quint. 3, 5, 18).—
    * c.
    Have before the mind, have respect to, regard any one:

    ubi gratus, si non eum ipsi cernunt grati, cui referunt gratiam?

    Cic. Leg. 1, 18, 49.—
    B.
    Transf. to intellectual objects, to perceive, comprehend, understand (syn.:

    intellego, cognosco, perspicio): neque tanta in rebus obscuritas, ut eas (res) non penitus acri vir ingenio cernat, si modo aspexerit,

    Cic. de Or. 3, 31, 124:

    jam cernam mene an illam potiorem putes, id. poët. Tusc. 2, 9, 20: (antiquitas) hoc melius ea fortasse, quae erant vera, cernebat,

    id. ib. 1, 12, 26; id. Fin. 1, 19, 64; id. Top. 5, 27; id. N. D. 1, 19, 49; id. Fam. 5, 12, 2:

    quae cum ego non solum suspicarer, sed plane cernerem,

    id. Agr. 2, 4, 9; id. de Or. 3, 31, 124:

    ut consuetum facile amorem cerneres,

    Ter. And. 1, 1, 108.—Hence,
    b.
    Rarely of future events, to foresee, discern beforehand:

    cerno animo sepultā in patriā miseros atque insepultos acervos civium,

    Cic. Cat. 4, 6, 11:

    cerno jam animo, quanto omnia uberiora atque ornatiora futura sint,

    id. Fam. 5, 12, 2.—
    C.
    To decide something that is contested or doubtful (judicially), to decree, determine (more rare than decernere):

    quotcumque senatus creverit populusque jusserit tot sunto,

    Cic. Leg. 3, 3, 8:

    quodcumque senatus creverit agunto,

    id. ib. 3, 3, 8, § 6: jurati cernant. Pac. ap. Non. p. 261, 13:

    illum locum tempusque consilio destinatum quid de Armeniā cernerent,

    Tac. A. 15, 14:

    priusquam id sors cerneret,

    Liv. 43, 12, 2:

    certā sorte,

    after the lot was decided, id. 36, 2, 2.—Hence,
    b.
    To decide by contending or fighting (more rare than the freq. certare, and even in Seneca's time out of use; cf. Sen. Ep. 58, 3): ferro non auro vitam ( acc. respect = de vitā) cernamus utrique, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38; id. ap. Non. p. 261, 19, and ap. Varr. L. L. 6, § 81 Müll.; Pac. ap. Non. p. 261, 21: nisi esset qui armis secum vellet cernere, Att. ap. Non. p. 261, 17:

    cernere ferro,

    Verg. A. 12, 709 (also ap. Sen. Ep. 58, 3); so,

    cernere certamen,

    Plaut. Bacch. 3, 2, 15; id. Cas. 3, 1, 2; Lucr. 5, 394: pro patriā, pro liberis, pro aris atque focis suis, * Sall. C. 59, 5 Kritz N. cr. (al. certare):

    seu libeat duplicem sejunctim cernere martem,

    Tib. 4, 1, 103.—Humorously, Plaut. Trin. 2, 4, 77.—
    D.
    In gen., to decide for something, to conclude upon, resolve (syn.: constituo, decerno; also rare): praesidium castris educere, Lucil. ap. Non. p. 261, 5:

    acribus inter se cum armis confligere,

    id. ib. p. 261, 6:

    te mihi amicam esse crevi,

    Plaut. Cist. 1, 1, 1 (crevi valet constitui, Varr. L. L. 7, § 98 Müll.); Cat. 64, 150.—Hence,
    E.
    In judic. lang. t. t., of inheritances.
    1.
    To resolve to enter upon an inheritance, Varr. L. L. 7, § 98 Müll.; cf. Tit. 22, 27, and cretio.—
    2.
    To make known this determination, Tit. 22, 28 and 30; Cic. Att. 11, 2, 1.—
    3.
    = adire, to enter upon an inheritance, Cic. Agr. 2, 15, 40; Liv. 24, 25, 3; 40, 8, 17; Plin. Ep. 10, 79, 2; Quint. Decl. 261; Fest. p. 41.—
    b.
    Trop.:

    debet etiam fratris Appii amorem erga me cum reliquā hereditate crevisse,

    Cic. Att. 6, 1, 10; so id. Fam. 9, 14, 4; Val. Max. 5, 3, ext. 3.—P. a. v. certus.

    Lewis & Short latin dictionary > cerno

  • 7 praefinio

    prae-fīnĭo, īvi and ĭi, ītum, 4, v. a., to determine, fix, or appoint beforehand, to prescribe (class.; a favorite word with Cic.;

    syn.: praestituo, praescribo): praefinire non est meum,

    Cic. Tusc. 5, 8, 21:

    aliquid restricte,

    id. Leg. 2, 18, 45:

    praefinit successori diem,

    id. Prov. Cons. 15, 37:

    ad certum praefinitumque tempus,

    Suet. Galb. 14 fin.; and:

    dies certus praefinitus,

    Gell. 1, 25, 16:

    sumptum funerum,

    Cic. Leg. 2, 27, 68:

    neque de illo quicquam tibi praefinio, quo minus, etc.,

    id. Verr. 2, 5, 68, § 174:

    praefinisti, quo ne, etc.,

    id. Fam. 7, 2, 1.— Absol.: nec res praefiniet ipsa, limit, set bounds, * Lucr. 1, 618.—Hence, * praefīnītō, adv., in the prescribed manner:

    praefinito loqui,

    Ter. Hec. 1, 2, 19.

    Lewis & Short latin dictionary > praefinio

  • 8 praestituo

    prae-stĭtŭo, ŭi, ūtum, 3, v. a. [statuo], to determine or appoint beforehand, to prescribe (class.;

    syn.: praefinio, praescribo): ei rei dies Haec praestituast proxuma,

    Plaut. Ps. 1, 1, 59; 2, 2, 29:

    diem praestituit operi faciundo,

    Cic. Verr. 2, 1, 56, § 148:

    nobis tempus,

    id. Quint. 9, 23:

    dies,

    Tert. Anim. 14, 3, 4.—With a rel.-clause: praetor numquam petitori praestituit, quā actione illum uti velit, Cic. Caecin. 3, 8:

    nullā praestitutā die,

    without any fixed term, id. Tusc. 1, 39, 93; cf. Nep. Chabr. 3, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > praestituo

  • 9 propono

    prō-pōno, pŏsŭi, pŏsĭtum, 3, v. a., to put or set forth, to set or lay out, to place before, expose to view, to display (class.).
    I.
    Lit.:

    proponere vexillum,

    Caes. B. G. 2, 20:

    pallentesque manus, sanguineumque caput,

    Ov. Tr. 3, 9, 30:

    i puer et citus haec aliquā propone columnā,

    Prop. 3 (4), 23, 23:

    aliquid venale,

    to expose for sale, Cic. Verr. 2, 2, 32, § 78; cf. Suet. Ner. 16:

    geminum pugnae proponit honorem,

    proposes, offers, Verg. A. 5, 365:

    singulis diebus ediscendos fastos populo proposuit,

    Cic. Mur. 11, 25:

    legem in publicum,

    id. Agr. 2, 5, 13:

    in publico epistulam,

    id. Att. 8, 9, 2; id. Pis. 36, 88:

    vectigalia,

    to publish, publicly advertise, Suet. Calig. 41:

    oppida Romanis proposita ad copiam commeatūs,

    Caes. B. G. 7, 14:

    ne quid volucre proponeretur, praeter, etc.,

    should be served up, Plin. 10, 50, 71, § 139 (al. poneretur).—
    II.
    Trop.
    A.
    To set before the eyes, to propose mentally; to imagine, conceive:

    propone tibi duos reges,

    Cic. Deiot. 14, 40:

    aliquid sibi exemplar,

    id. Univ. 2:

    sibi aliquem ad imitandum,

    id. de Or. 2, 22, 93:

    vos ante oculos animosque vestros... Apronii regnum proponite,

    id. Verr. 2, 3, 23, § 58:

    eam (vitam) ante oculos vestros proponite,

    id. Sull. 26, 72:

    condicio supplicii in bello timiditati militis proposita,

    id. Clu. 46, 129; 56, 154; 12, 42:

    vim fortunae animo,

    Liv. 30, 30:

    spem libertatis,

    Cic. Rab. Perd. 5, 15:

    nihil ad scribendum,

    id. Att. 5, 10, 4.—
    B.
    To expose:

    omnibus telis fortunae proposita est vita nostra,

    Cic. Fam. 5, 16, 2:

    tabernis apertis proposita omnia in medio vidit,

    Liv. 6, 25, 9.—
    C.
    To point out, declare, represent, report, say, relate, set forth, publish, etc. (cf.:

    indico, denuntio): ut proponat, quid dicturus sit,

    Cic. Or. 40, 137; id. Brut. 60, 217:

    extremum illud est de iis, quae proposueram,

    id. Fam. 15, 14, 6:

    contione habitā, rem gestam proponit,

    Caes. B. G. 5, 50:

    in exemplum proponere,

    Quint. 7, 1, 41; 12, 2, 27.—With de:

    de Galliae Germaniaeque moribus, et quo differant eae nationes inter se,

    Caes. B. G. 6, 11.—With object-clause:

    quod ante tacuerat, proponit, esse nonnullos, quorum, etc.,

    Caes. B. G. 1, 17:

    cui (morbo) remedia celeria faciliaque proponebantur,

    were proposed, suggested, believed to be efficient, Nep. Att. 21, 2.—
    D.
    To offer, propose as a reward:

    Xerxes praemium proposuit, qui invenisset novam voluptatem,

    Cic. Tusc. 5, 7, 20:

    populo congiarium, militi donativum,

    Suet. Ner. 7.—
    2.
    In a bad sense, to threaten, denounce:

    cui cum publicatio bonorum, exsilium, mors proponeretur,

    Cic. Planc. 41, 97:

    injuriae, quae propositae sunt a Catone,

    id. Fam. 1, 5, b, 2:

    contentiones, quae mihi proponuntur,

    id. Att. 2, 19, 1:

    improbis poenam,

    id. Fin. 2, 17, 57:

    damnationem et mortem sibi proponat ante oculos,

    Liv. 2, 54, 6; Just. 16, 5, 2.—
    E.
    To lay before, to propose for an answer: aliquam quaestionem, Nep Att. 20, 2:

    aenigma,

    Vulg. Ezech. 17, 2.—
    F.
    To purpose, resolve, intend, design, determine:

    consecutus id, quod animo proposuerat,

    Caes. B. G. 7, 47:

    cum id mihi propositum initio non fuisset,

    I had not proposed it to myself, had not intended it, Cic. Q. Fr. 1, 1, 6.— With inf.:

    neque propositum nobis est hoc loco (laudare), etc.,

    I am resolved, Cic. Brut. 6, 25.—With ut:

    propositum est, non ut eloquentiam meam perspicias, sed ut,

    the design is, Cic. Brut. 92, 318.—
    G.
    To say or mention beforehand (post-Aug.), Col. 8, 17, 8.—
    2.
    To state the first premise of a syllogism:

    cum proponimus,

    Cic. Inv. 1, 39, 70; 1, 40, 72.—
    H.
    To impose (post-class.):

    novam mihi propono dicendi legem,

    Mamert. Genethl. 5.—Hence, prōpŏsĭtum, i, n.
    A.
    A plan, intention, design, resolution, purpose (class.):

    quidnam Pompeius propositi aut voluntatis ad dimicandum haberet,

    Caes. B. C. 3, 84:

    assequi,

    to attain, Cic. Fin. 3, 6, 22:

    est enim propositum, ut iratum efficiat judicem,

    id. Part. 4, 14:

    tenere,

    to keep to one's purpose, Nep. Eum. 3, 5; Liv. 3, 41, 4; Caes. B. C. 1, 83; 3, 42; 64:

    propositum peragere,

    Nep. Att. 22, 2:

    tenax propositi,

    Hor. C. 3, 3, 1: in proposito manere. Suet. Gram. 24:

    reprehendendi habere,

    Plin. Ep. 9, 19, 7:

    omne propositum operis a nobis destinati,

    Quint. 2, 10, 15; 2, 19, 1; 12, 9, 14.—
    B.
    The first premise of a syllogism, Cic. de Or. 2, 53, 215; Sen. Q. N. 1, 8, 4.—
    2.
    An argument: nam est in proposito finis fides, Cic. Part. 3, 9.—
    3.
    The main point, principal subject, theme:

    a proposito declinare aliquantulum,

    Cic. Or. 40, 137:

    egredi a proposito ornandi causā,

    id. Brut. 21, 82:

    a proposito aberrare,

    id. Fin. 5, 28, 83:

    redire ad propositum,

    id. de Or. 3, 53, 203:

    ad propositum revertamur,

    id. Off. 3, 9, 39:

    a proposito aversus,

    Liv. 2, 8, 8:

    propositum totius operis,

    Sen. Ep. 65, 4 sq.; 65, 8:

    vitae,

    Cels. 5, 26, 6:

    meum,

    Phaedr. 1, 5, 2:

    tuum,

    Sen. Ep. 68, 3.—
    C.
    A way, manner, or course of life ( poet. and post-Aug.):

    mutandum tibi propositum est et vitae genus,

    Phaedr. prol. 3, 15:

    vir proposito sanctissimus,

    Vell. 2, 2, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > propono

См. также в других словарях:

  • determine beforehand — index predetermine, preordain, presuppose Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • determine — verb (determined; determining) Etymology: Middle English, from Anglo French determiner, from Latin determinare, from de + terminare to limit, from terminus boundary, limit more at term Date: 14th century transitive verb 1 …   New Collegiate Dictionary

  • προορίσει — προορίζω determine beforehand aor subj act 3rd sg (epic) προορίζω determine beforehand fut ind mid 2nd sg προορίζω determine beforehand fut ind act 3rd sg προορίσει , προορίζω determine beforehand aor subj act 3rd sg (epic) προορίσει , προορίζω… …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • προοριζόμεθα — προορίζω determine beforehand pres ind mp 1st pl προοριζόμεθα , προορίζω determine beforehand pres ind mp 1st pl προορίζω determine beforehand imperf ind mp 1st pl (homeric ionic) προοριζόμεθα , προορίζω determine beforehand imperf ind mp 1st pl… …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • προορισθέντα — προορίζω determine beforehand aor part pass neut nom/voc/acc pl προορίζω determine beforehand aor part pass masc acc sg προορισθέντα , προορίζω determine beforehand aor part pass neut nom/voc/acc pl προορισθέντα , προορίζω determine beforehand… …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • προορισάμενον — προορίζω determine beforehand aor part mid masc acc sg προορίζω determine beforehand aor part mid neut nom/voc/acc sg προορισάμενον , προορίζω determine beforehand aor part mid masc acc sg προορισάμενον , προορίζω determine beforehand aor part… …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • προορίζει — προορίζω determine beforehand pres ind mp 2nd sg προορίζω determine beforehand pres ind act 3rd sg προορίζει , προορίζω determine beforehand pres ind mp 2nd sg προορίζει , προορίζω determine beforehand pres ind act 3rd sg …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • προορίσαι — προορίζω determine beforehand aor inf act προορίσαῑ , προορίζω determine beforehand aor opt act 3rd sg προορίσαι , προορίζω determine beforehand aor inf act προορίσαῑ , προορίζω determine beforehand aor opt act 3rd sg …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • προορίσαντα — προορίζω determine beforehand aor part act neut nom/voc/acc pl προορίζω determine beforehand aor part act masc acc sg προορίσαντα , προορίζω determine beforehand aor part act neut nom/voc/acc pl προορίσαντα , προορίζω determine beforehand aor… …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • προωρισμένα — προορίζω determine beforehand perf part mp neut nom/voc/acc pl προωρισμένᾱ , προορίζω determine beforehand perf part mp fem nom/voc/acc dual προωρισμένᾱ , προορίζω determine beforehand perf part mp fem nom/voc sg (doric aeolic) …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • προωρίσμεθα — προορίζω determine beforehand plup ind mp 1st pl προωρίσμεθα , προορίζω determine beforehand perf ind mp 1st pl προωρίσμεθα , προορίζω determine beforehand plup ind mp 1st pl (homeric ionic) …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»